خلاصه ساختار حافظه و ارتبات نیمکره های مغز
خلاصه ساختار حافظه و ارتبات نیمکره های مغز ( دکتر اسماعیل سعادت فر )
حافظه
حافظه به عنوان ثبت اطلاعات در ذهن، اساس و پایه یادگیری را تشکیل میدهد. اگر حافظه را از زندگی انسان حذف کنیم قادر به انجام هیچ کاری، حتی عمومیترین رفتارهای اختیاری، مثل غذا خوردن، لباس پوشیدن، سخن گفتن و مانند آن نخواهد بود. بدون یاری حافظه، شما نمیتوانید درباره خودتان بیندیشید؛ زیرا همین مفهوم «خود» مستلزم نوعی احساس پیوستگی است که تنها حافظه میتواند برای شما فراهم کند.
از «حافظه» تعاریف گوناگونی به عمل آمده است؛ از جمله: حافظه بهخاطرسپاری رویدادها و اطلاعات و همچنین یادآوری آنهاست. حافظه کنشی است که تجارب گذشته را دربر میگیرد. حافظه رویدادهای حال را نگهداری میکند و خاطرات گذشته را به یاد میآورد.
انواع حافظه
- الف. حافظه حسّی
- ب. حافظه کوتاه مدت
- ج. حافظه دراز مدت
مراحل حافظه
حافظه دارای سه مرحله رمزگردانی،اندوزش، وبازیابی است؛ بدین معنا که در مرحله اول، مطالب به صورت رمز مورد قبول به حافظه سپرده میشوند. درمرحله دوم، مطالب در حافظه ذخیره و نگهداری میشوند و در مرحله سوم، هنگام نیاز، مطالب از مخزن حافظه فراخوانده میشوند.
سنجش حافظه
برای ارزشیابی و اندازهگیری حافظه، میتوان از روشهای ذیل استفاده کرد:
- روش یادآوری
- روش بازشناسی
- روش حفظ کردن مجدّد
-
نیمکره های مغز
- نیمکره چپ مغز در تکلم ، فهم شفاهی –کتبی در اعمال گفتاری و نوشتاری نسبت به نیمکره راست غالب است ونیمکره گویا احب گرفته است .
- نیمکره راست اشیاء و کاربرد آنها را تشخیص می دهد . اعمال شناسایی فضایی طرح های هندسی –سه بعدی ،شناسایی آهنگ های موسیقی –تشخیص قیافه ها به عهده این نیمکره است .
- آسیب ناحیه جلوی مغز ( پیشانی ) باعث کاهش قدرت تمرکز ، ناتوانی درذخیره کردن اطلاعات حسی در حافظه و تغییرات ناهنجار رفتاری می شود .
راست مغز: عملکرد آکادمیک ضعیفی دارند .ترجیح می دهند با دیگران یاد بگیرند . مدت زیادی نمیتوانند بنشینند ومسئولیت در گروه های غیر رسمی دارد . دنبال بیان خود نیستند و در آزمون های تشریحی موفق ترند .
چپ مغز : در مدرسه نسبت به یادگیری رسمی بهتر عمل می کنند . مسئولیت بالاتر و تمرکز بالاتر دارند . با قوانین کار می کنند . در آزمون تستی موفق ترند .
توجه به نوع عملکرد مغز بهترین تشخیص برای انتخاب درست کاردرمانی است .
عملکرد نیمکره راست مغز
- رویا و تخیل
- درک موسیقی
- هنر و حرکات ریتمیک
- بینایی
- فضایی ( چند بعدی )
- مرکز درک تصاویر و تشخیص چهره ها
- قدرت حل معما
- هنگام جور کردن تصاویر در آزمون های تکمیل بصری روی شباهت عمل می کنند
- هنگام قسمت کردن به چگونگی بیان توجه میکند نه محتوی و دستان خود راحرکت می دهد
- ترکیبی و کل نگر است
- بطور همزمان عمل می کند .
- با خلاقیت طرح می دهد
- قدرت کشف و اختراع دارد
- پردازش از کل به جزء کل را می بیند نه جزئیات
- قدرت نظم و طبقه بندی ندارند
- پردازش شهودی دارند
- مسئله ریاضی را می داند ولی چه جوری حل کند را نمی داند
- پردازش غیر کلامی : غالباً احساس خود را درک می کنند ولی لغات مناسب را نمی یابند
- پردازش بهتر هیجان های منفی و همینطور مرکز احساسات ، عشق ، دوست داشتن ، تأثیر در آهنگ صدا و استعداد موسیقی آگاهی فضایی و جهت یابی .
- بازی و ورزش : مهارت های حرکتی طرف چپ بدن
- حافظه ارقام معکوس و قدرت حافظه بلند مدت ، با نقاشی و هنر طراحی سرو کار دارد
- فاقد حس زمان است
- در اولویت بندی مشکل دارد
- در تلفظ و یافتن واژه ها مشکل دارد .
عملکرد نیمکره چپ مغز
- در مورد اعداد به طور نا محفوظ شروع به شمارش می کند
- حافظه ارقام مستقیم و حافظه کوتاه مدت تحلیلی منطقی و زنجیره ای عمل می کند .
- تکلمی
- برهانی
- کنترل برون داد را در دست دارد. بنابراین مشخص می کند طرحهای خلاق نیمکره راست توهم است یا واقعی .
- کنشی زبانی
- از جزء به کل
- پردازش نمادی در نوشتن به مکانیزم های مثل هجی کردن، اعراب گذاری ، نقطه گذاری تمرکز دارد .
- بیان احساسات با لغات کمتر
- شناسایی ساده هیجانات مثبت و بیان هیجانات ، عواطف کمتر
- مرکز ریاضی –توالی زمانی –فلسفه –منطق .
- پردازش اطلاعات و طبقه بندی ونظم دهی را از پیش برنامه ریزی می کند .
- این افراد هر چیز را با حرف زدن توضیح می دهند .
- مطالب را باتکرار می آموزند .
لئوناردو داوینچی از هر دونیمکره استفاده می کرد .
عملکرد لوب پیشانی :
- ضبط حافظه حرکتی : انجام حرکات ارادی و حرکات ظریف و برنامه ریزی حرکتی .
- حافظه حرکتی پیچیده
- بیان کلمات ، آهنگ کلام و دستور زبان
- انگیزه
- بازداری
- ثبات ادراکی
- مرکز حرکتی تکلم
- هوش عاطفی ، هیجانی ، قضاوت اجتماعی
- عملکرد های عالی و پیچیده مغز و حافظه فعال
- انعطاف پذیری
